Szkliwo pokrywające zęby to najtwardsza z tkanek ludzkich. Ma za zadanie chronić głębsze struktury uzębienia (zębinę, miazgę) przed mechanicznymi urazami oraz działaniem bakterii. W 98% szkliwo tworzą nieorganiczne substancje, twardość w skali Mohsa wynosi około 5-6, może je zarysować szkło lub ostrze noża. Jednak mimo swej niezwykłej wytrzymałości, szkliwo również ulega różnego rodzaju uszkodzeniom, a także demineralizacji. [1]
Co może niszczyć szkliwo?
Wiele codziennych czynności może szkodzić zębom, zwróć uwagę na poniższe czynności.
Gryzienie długopisu.
Częstym, nieświadomym nawykiem niszczącym nasze zęby jest podgryzanie różnych przedmiotów. Często zdarza nam się będąc w pracy nieświadomie gryźć końcówkę ołówka lub długopisu. Niestety, te z pozoru niewinne przyzwyczajenie ma bardzo zły wpływ na nasze zęby. Może powodować uszkodzenie, ukruszenie lub nawet pęknięcie zęba. [2]
Otwieranie opakowań i butelek zębami.
Każdemu z nas zdarzyło się otwierać opakowania zębami, gdy pod ręką nie było nożyczek. Pamiętaj, że nawet jeśli żaden poważny uraz nie pojawi się po wykonaniu tej czynności, to regularne przeciążanie zębów prowadzi do ich stopniowego ścierania się. To skutkuje bólem i nadwrażliwością zębów i prowadzi do konieczności wdrożenia leczenia stomatologicznego. Aby uniknąć uszkodzeń szkliwa i zębów, poświęć trochę czasu na znalezienie odpowiedniego narzędzia do otwarcia butelki lub paczki z przekąską.
Bruksizm czyli zgrzytanie zębami.
Bruksizm to nawykowe, nieświadome zaciskanie zębów i zgrzytanie zębami. Często wywołane sytuacjami stresowymi. Może on się pojawiać zarówno w dzień jak i w nocy, przybierając postać napadowego bardzo nasilonego zgrzytania zębami. Bruksizm nocny może prowadzić do zmian w stawach skroniowo-żuchwowych, a nawet migrenowego bólu głowy. [3] Bruksizm dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych, najczęściej jednak dotyka osoby między 25. a 45. rokiem życia. Objawem bruksizmu jest bardzo silne zaciskanie zębów. Podczas ataku zaciskamy, żeby 10 razy mocnej niż podczas gryzienia twardych pokarmów. Inne objawy to:
- Ścieranie, pękanie oraz rozchwianie zębów,
- Przygryzanie oraz krwawienie z dziąseł,
- Nieprawidłowości w stawach skroniowo-żuchwowych;
- Ból oraz przeskakiwanie żuchwy, ograniczona ruchomość żuchwy
- Przewlekły, nawracający ból głowy oraz szyi,
- Nadwrażliwość zębów oraz dziąseł.
Kolczyk w języku.
Piercing to inaczej kolczykowanie różnych części ciała np. języka i warg. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że działa on niekorzystnie zarówno na same zęby jak i na dziąsła oraz błony śluzowe jamy ustnej. Jednym z najczęstszych kłopotów wynikających z długotrwałego noszenia kolczyków w języku są uszkodzenia szkliwa oraz urazy mechaniczne zębów, takie jak pęknięcia czy skruszenia. [4] Niestety podczas mówienia lub spożywania posiłków biżuteria regularnie ociera się i uderza w zęby powodując ich osłabienie oraz ukruszenie, co powoduje konieczność kosztownego leczenia u stomatologa.
Palenie papierosów.
Zauważalnym efektem palenia papierosów jest żółty nalot na zębach. Jest to efekt działania nikotyny oraz substancji smolistych, a także wielu innych związków znajdujących się we wdychanym przez palacza dymie papierosowym. Tego typu substancje gromadzą się na powierzchni szkliwa zębów i je odbarwiają. Dym papierosowy powoduje również powstawanie nieestetycznego ciemnego nalotu na styku zębów i w okolicach przyzębia. Są to miejsca, gdzie zazwyczaj gromadzi się płytka nazębna oraz osady pokarmowe. Niestety, miejsca te ciężko doczyścić samodzielnie, a powstałe naloty psują estetykę uśmiechu i mogą stanowić przyczynę wielu kompleksów. Pamiętaj, podatne na przebarwienia od dymu stają się również wypełnienia stomatologiczne, których niestety nie da się wybielić, co może pociągać za sobą konieczność wymiany na nowe.
Unikaj nadmiernego wybielania zębów.
Obecnie w aptekach oraz drogeriach dostępnych jest wiele łatwych do samodzielnego stosowania produktów wybielających. Zbyt częste wybielanie zębów i używanie samodzielne zbyt wielu produktów wybielających może powodować nadwrażliwość zębów. Pamiętaj, jeżeli masz zniszczone szkliwo lub wrażliwe zęby, wybielanie ich nie jest wskazane, gdyż może negatywnie wpływać na już osłabione zęby. Jeżeli dodatkowo masz jakiekolwiek problemy z dziąsłami lub zębami zanim zaczniesz wybielać zęby skonsultuj się z dentystą, czy preparaty wybielające są dla Ciebie wskazane.
Słodycze.
Dla nikogo nie jest tajemnicą, że słodycze wywołują próchnicę. Jeśli spożywamy je zbyt często, a dodatkowo nie myjemy zębów, będzie to skutkować odkładaniem się płytki nazębnej i rozwojem bakterii, które niszczą szkliwo. [6]
Kwaśne owoce.
Jeśli często spożywasz owoce bogate w kwasy, jesteś również narażony na ich niszczący wpływ na zęby. Jeśli lubisz cytrusy, pamiętaj, aby po ich spożyciu zadbać o higienę zębów. Wypłucz zęby wodą, co pomoże przywrócić właściwe ph w jamie ustnej. Nie myj zębów bezpośrednio po jedzeniu owoców, gdyż rozmiękczone kwasami szkliwo jest bardziej podatne na uszkodzenia mechaniczne.
Słodkie napoje.
Picie słodkich, gazowanych napoi mocno oddziałuje na szkliwo zębów, powoduje namnażanie się bakterii, które powodują powstawanie ubytków w zębach. Napoje zamień na wodę niegazowaną. Picie codzienne co najmniej dwóch litrów wody wspomaga utrzymanie prawidłowego stanu błon śluzowych.
Najlepszą formą zapobiegania procesom erozyjnym szkliwa jest wyrobienie odpowiednich nawyków. Jednym z nich jest zdrowa, odpowiednio zbilansowana dieta, ale także zachowanie właściwej higieny jamy ustnej.
Źródła:
[1] https://sokolowscy.pro/porady-ekspertow/szkliwo-zebow-najczestsze-pytania-i-najwazniejsze-informacje/ dostęp z dn. 20.10.2022r.
[2] https://zdrowieiwypoczynek.com.pl/10-najgorszych-nawykow-ktore-niszcza-zeby/dostęp z dn. 20.10.2022r.
[3] https://www.mediraty.pl/stomatologia/artykuly/bruksizm-czym-jest-jak-go-leczyc-i-jakie-sa-konsekwencje/dostęp z dn. 20.10.2022r.
[4] https://www.listerine.pl/unikaj-tych-7-czynnosci-ktore-niszcza-szkliwodostęp z dn. 20.10.2022r.
[5] https://www.sunstargum.com/pl-pl/zdrowie-jamy-ustnej/remineralizacja-szkliwa-jakie-sa-sposoby-na-wzmocnienie-i-odbudowe-szkliwa-zebow.htmldostęp z dn. 20.10.2022r.
[6] https://zdrowie.wprost.pl/medycyna/profilaktyka-zdrowia/10566538/co-szkodzi-zebom-produkty-ktore-niszcza-szkliwo.html dostęp z dn. 20.10.2022r.
